Με την ευκαιρία των φετινών Σφηττειών (ετήσιων πολιτιστικών δρωμένων που οργανώνει ο δήμος Κορωπίου), θεωρώντας ότι από το πολιτιστικό αυτό θεσμό δεν θα έπρεπε να λείπει η παρουσία του Αγροτικού Συνεταιρισμού, αυτοδύναμα, συμμετέχουμε σε ένα διήμερο εκδηλώσεων που σαν σκοπό έχει, να τονίσει την μακραίωνη παράδοση του τόπου μας στο αμπέλι και το κρασί. Συμβολικά ονομάσαμε το διήμερο μας Λήναια.
Λήναια ήταν μια εορτή των Αρχαίων Ελλήνων που σημάδεψε τον παγκόσμιο πολιτισμό αφού κατά τη διάρκεια της γεννήθηκαν τα πρώτα θεατρικά δρώμενα, που εξελίχθηκαν κατά την διάρκεια του 5ου αιώνα στο αξεπέραστο ελληνικό θέατρο.
Ο Διόνυσος που τιμόταν στα Λήναια, κατά την παράδοση γεννήθηκε από το γόνατο του Δία. Γόνατο οι αμπελουργοί λένε τον κόμπο που σχηματίζεται στην κληματίδα του αμπελιού απ΄ όπου εκπτύσσεται ο νέος βλαστός. Δεν θα επεκταθώ σε αυτά, αυτό θα το κάνει ο φίλος αρχαιολόγος της Β΄ΕΚΠΑ Δέδες Λιόνης που θα μιλήσει στη συνέχεια και τον ευχαριστώ για την παρουσία του εδώ απόψε. Να σημειώσω ότι διονυσιακά δρώμενα με το έθιμο του «μπουρανιου» πραγματοποιούνται στον Τύρναβο την περίοδο της Καθαρής Δευτέρας.
Θα ευχαριστήσω τον συνοδοιπόρο και συνεργάτη συνεταιρισμό Τυρνάβου για την παρουσία του εδώ απόψε και για τα ωραία αποστάγματα και μοσχάτα που μας έφερε να δοκιμάσουμε.
Θα ευχαριστήσω επίσης το Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού για την βοήθεια που πρόσφερε στην αποψινή εκδήλωση.
Ευχαριστίες επίσης στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου για την ανταπόκριση του και την Συνεργασία. Ευχαριστώ τον Παπαμιχάλη Αγαμέμνων, Λουκά Ευάγγελο, Μερκόυρη Ιωάννη και Θεοχάρη Χρήστο που με όλους μαζί και από κοινού διοργανώσαμε την εκδήλωση αυτή.
Ευχαριστώ τους καλλιτέχνες Δεμίρη Φωτεινή, Δρακάκη Μπέτυ ,Ντούνη Ματούλα, Μπάτα Ντίνα Πρόφη Ιωάννη και Τσεβά Αγγελική που με την παρουσία τους εδώ σαν ευαίσθητοι δείκτες της κοινωνίας μας πλαισιώνουν με την τέχνη τους την εκδήλωση μας.
Ο χώρος που βρισκόμαστε είναι ο χώρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κορωπίου. Επιτρέψτε μου να σας πω λίγα λόγια για το ιστορικό του.
Το 1933 με τον νόμο 5845 ιδρύθηκε ο Οργανισμός Προστασίας αμπελουργών Αττικοβοιωτίας και στη συνέχεια όλοι οι Αναγκαστικοί Αμπελουργικοί Συνεταιρισμοί της περιοχής, μεταξύ αυτών και ο Αναγκαστικός Αμπελουργικός Συνεταιρισμός Κορωπίου.
Το 1934 ο οργανισμός προστασίας αμπελουργικών αγόρασε σε κάθε χωριό μια έκταση προκειμένου να κατασκευάσει τα συνεταιριστικά οινοποιεία. Στο Κορωπί αγοράστηκε μια έκταση 6.700 μ2 περίπου και κατασκευάστηκε το οινοποιείο. Είναι το κτήριο πίσω μου που έχει υποστεί κάποιες παρεμβάσεις και στόχος μας είναι η αποκατάσταση του και η επαναφορά στην αρχική του μορφή.
Προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα αγοράς και εγκατάστασης του οινοποιείου, ο οργανισμός προστασίας αμπελουργών εισέπραξε από τα φυσικά πρόσωπα-μέλη του συν/σμου, ένα ποσό επί της παραγωγής, το παρακράτημα,όπως λεγόταν. Ο δε συνεταιρισμός είναι γνωστός εξ αυτών και με την ονομασία παρακράτημα.
Το 1955 διαλύεται ο οργανισμός προστασίας αμπελουργών με τον νόμο 3361 και ιδρύεται η ένωση οινοποιητικών συνεταιρισμών αττικής. Επί επταετίας ανεγείρεται στο χώρο του συνεταιρισμού το εμφιαλωτήριο της ΕΟΣΑ. Είναι το κτήριο στη βόρεια και δυτική πλευρά επί της κεντρικής Λεωφόρου. Με τον τροποποιητικό νόμο 4071 του 1960 έπρεπε η ένωση να μεταβιβάσει τα ακίνητα του οργανισμού προστασίας αμπελουργών στους κατά τόπους συνεταιρισμούς. Επιτρέψτε μου εδώ να κάνω μια παρένθεση. Το 1969 επειδή η ένωση δεν είχε καλή πορεία στα οικονομικά, οι περισσότεροι μεγάλοι αμπελουργικοί συνεταιρισμοί που την αποτελούσαν, αποχώρησαν και η ΕΟΣΑ προχώρησε στις μεταβιβάσεις των ακινήτων, συμφώνα με τον παραπάνω νόμο στους κατά τόπους συνεταιρισμούς όπου και ανήκαν τα ακίνητα. Στην περίπτωση του Κορωπίου όμως δεν μεταβιβάστηκε ολόκληρο το οικόπεδο του οινοποιείου. Το μικρό υπόλοιπο του εμφιαλωτηρίου παρέμεινε στην ΕΟΣΑ παράτυπα και με φανερή την καταστρατήγηση του νόμου και μέχρι σήμερα το πρόβλημα χρονίζει, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες όλων ανεξαιρέτως των διοικητικών συμβουλίων του συνεταιρισμού. Οι προσπάθειες για την μεταβίβαση και του υπόλοιπου τμήματος συνεχίζονται και ελπίζουμε ότι σύντομα η πολιτική βούληση των αρμόδιων φορέων και υπουργείων θα δώσει δίκαιη λύση στο ζήτημα. Πρόσφατα δε, αποκαταστήσαμε με μικρή παρέμβαση, την όψη εγκατάλειψης του κτιρίου στην κεντρική λεωφόρο, είσοδο της πόλης μας επειδή δεν θέλουμε μια όψη τέτοια όπως η προηγούμενη να αποτελεί δείγμα του πολιτιστικού προσώπου της πόλης μας. Στη σημερινή μορφή ο συνεταιρισμός με την επωνυμία Αγροτικός Συνεταιρισμός Κορωπίου, συστάθηκε το 2002 κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του Ν.1541/1985 και του Ν. 2810/2000. Ο νόμος αυτός προβλέπει συγχωνεύεις συνεταιρισμών που λειτουργούν στην ίδια περιοχή . Έτσι τρείς συνεταιρισμοί ο Αναγκαστικός Αμπελουργικός Συν/μός Κορωπίου, ο Συν/μός Εκμετάλλευσης Στέμφυλων Αμπελοκτημόνων Κορωπίου και ο Γεωργικός Πιστωτικός Συν/μός « Η Πρόοδος » Κορωπίου συγχωνεύτηκαν στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Κορωπίου, τον μόνο συνεταιρισμό που λειτουργεί σήμερα στο Κορωπί.
Ο Συνεταιρισμός αποσκοπεί με την ισότιμη συνεργασία και την αμοιβαία βοήθεια των συνεταίρων μελών του στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη και προαγωγή τους μέσω μίας συνιδιοκτήτης και δημοκρατικής διοικούμενης επιχείρησης. Για την επίτευξη των σκοπών του αναπτύσσει δραστηριότητες τις οποίες καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της παραγωγής, μεταποιησης,και εμπορίας των αγροτικών προϊόντων και ειδικά των οινικών προϊόντων.
Πρέπει να σημειώσω εδώ ότι στην περιοχή μας λειτουργούν επίσης και πολύ αξιολογα,συγχρονα ιδιωτικά οινοποιεία-κτηματα,που με τις αξιέπαινες προσπάθειες των ιδιοκτήτων τους έχουν αποσπάσει πολλές διακρίσεις και βραβεία για τα εμφιαλωμένα κρασιά τους ,στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.
Ας μη με παρεξηγήσουν οι φίλοι ιδιώτες οινοποιοί αλλά θέλω να επισημάνω την βασική διάφορα μεταξύ ενός ιδιωτικού και ενός συνεταιριστικού οινοποιειου.Σας διαβάζω από το βιβλίο έκδοση της νομικής βιβλιοθήκης την θεωρία του νομού 2810/2000 περί αγροτικών συνεταιρισμών «Αυτοί που συμπράττουν σε μια συνεταιριστική επιχείρηση το πράττουν για να μπορέσουν να ασκήσουν την οικονομική τους δραστηριότητα χωρίς να τους εκμεταλλευτεί κάποιος μεσάζων, ο όποιος αποκομίζει μεσολαβώντας μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών την μερίδα του λεοντος,αξιοποιωντας τα κεφάλαια που διαθέτει κατά τον επωφελέστερο τρόπο για αυτόν-αλλά όχι και για τους παραγωγούς.
Ο συν/σμος Κορωπίου είναι μια κοινωνική επιχείρηση. Μια ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΥ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΚΟΡΩΠΙΩΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΜΕ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΙΟΥ. Μια επιχείρηση που δεν θα πει «όχι,δεν θα πάρω φέτος τα σταφύλια σου κορωπιώτη» τις χρονιές που υπάρχουν δυσκολίες στην απορρόφηση της παραγωγής. Θα προσπαθήσει να βοηθήσει όλους τους πατριώτες.
Κύρια ποικιλία αμπέλου που καλλιεργείται στα μεσόγεια είναι το σαββατιανό. Το Σαββατιανό μπορεί να μην έχει δυνατά αρώματα, έχει όμως το χάρισμα να παράγεται σταθερός οίνος από αυτό, σε δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες.
Ο οίνος ρετσίνα όπου με την διεθνή του κατοχύρωση μόνο η Ελλάδα έχει δικαίωμα να παρασκευάζει, χρησιμοποιεί κατά κανόνα την ποικιλία Σαββατιανό που κυρίως καλλιεργείται στα Μεσόγεια.. παράγεται με την προσθήκη ρετσινιού (ουσίας που συλλέγεται από τα πεύκα με την χάραξη του κορμού τους) στο μούστο κατά τη διαδικασία της ζύμωσης..Και ενώ οι μεσογειτες χρησιμοποιούσαν το καλύτερο κρασί τους για την παραγωγή ρετσίνας, κάποιοι άλλοι χρησιμοποιούσαν την ρετσίνα για να καλύψουν τα υποβαθμισμένα τους κρασιά προσδοκώντας στο υπέρμετρο κέρδος. Έτσι φτηνά και κακής ποιότητας κρασιά έγιναν ρετσίνα και αποτέλεσαν κακούς πρεσβευτές του ελληνικού αυτού κρασιού στις ξένες αγορές, άλλα και στις εγχώριες διαμορφώνοντας στην συνείδηση του καταναλωτή μια κακή εικόνα. Με την σύγχρονη επιστημονική οικονομική τεχνική marketing, και τα οινικά πρότυπα που διαμορφώνει ,προκειμένου να προωθήσει τα προϊόντα των πελατών, άλλα κρασιά προβάλλονται και άλλα φτάνουν στο σημείο της απόλυτης καταφρόνησης, όπως και η ρετσίνα.
Τελευταία όμως διάφορες ενέργειες συλλογικές άλλα και μεμονωμένες άρχισαν να πραγματοποιούνται με σκοπό την ανατροπή της αρνητικής εικόνας για το ελληνικό αυτό κρασί. Όσο μεγάλο και αν είναι ένα κρασί σύμφωνα με τα σημερινά πρότυπα του μάρκετινγκ, κανένα κρασί ακόμα και το καλύτερο Μπορνώ δεν μπορεί να καταναλωθεί σε ένα ταβερνάκι στην ακροθαλασσιά κατακαλόκαιρο, όσο η λευκή ρετσίνα με τη μυρωδιά του πεύκου να αναμιγνύεται με την θαλασσινή αύρα.
Οι μεσογείτες λοιπόν,επιμένουν υπομονετικά να καλλιεργούν τα αμπέλια τους. Κάποιοι μας ρωτούν με απορία: Έχει κέρδος πια αυτή η δουλεία? και τους απαντώ: ΟΧΙ. Έχει περηφάνια όμως ….. και φιλότιμο.
Το αμπέλι είναι συνυφασμένο με τον τρόπο ζωής μας και την ιστορία του τόπου μας. Είναι συνδεδεμένο με τις πατροπαράδοτες παραδόσεις μας.
Είναι κομμάτι των πολιτισμικών μας αξιών. Είναι οι ρίζες πάνω στις οποίες μεγαλώσαμε και πάνω στις οποίες υψώνεται το σύγχρονο Κορωπί.
Και οι ρίζες αυτές είναι εδώ απόψε περήφανες και αγέρωχες, στέκουν εδώ, μπροστά μας. Είναι οι παλαιοί αμπελουργοί του Κορωπίου.
Και είναι ο πιο δυνατός λόγος που κάνουμε αυτή την γιορτή απόψε, να τους τιμήσουμε και να τους πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ, γιατί μόνο αυτό μπορούμε να κάνουμε.
Σας Ευχαριστώ.